1889 yılında kurulmuş olmasına rağmen 1908-1918 yılları arasında faaliyet gösteren bir siyasi yapı. tıbbiyeli askerler tarafından kurulmuş olmasına karşın
mustafa kemal atatürk dahil birçok kişiyi içine almıştır. o zamanlar neredeyse tümü asker olan.
kazım karabekir,
enver paşa ve
talat paşa dahil. hatta o kadar güçlü bir konum elde etmişlerdir ki
meclis-i mebusan'ın yeniden toplanmasını sağlamış,
ikinci meşrutiyet'i ilan ettirmişlerdir. yetmemiş,
ikinci abdülhamit'i tahttan indirmişler.
bab-ı ali baskını ve
31 mart vakası yine bu partinin dönenimde gerçekleşmiştir. işin garibi, bu insanlar bildiğin dağa çıkmışlardır ilk önce. günümüzde aynı şey yapılsa anında terörist ilan edilirler. hatta toplantılarından birinde atatürk askeri rütbelerle parti rütbelerinin karışmaması gerektiğini belirtmiş ve bu güruhun askeri yönlerini tamamen sonlandırıp sadece siyasetle ilgilenmeleri gerektiğini söylemiştir. tabi ki fikri ciddiye alınmamış, kendisi epey bir süre siyasete ara vermiştir. kendilerine
jön türkler de denir.
çoğu insan günümüz modern türkiye'sinin temelini bu insanların attığına inansa da ben pek inanmam. keza, atatürk de inanmamış ve askerlik ile siyaseti birbirinden ayırmıştır. bence günümüz askeri darbeleri ve muhtıraların temelinde hala bu insanları özgüveni yatar. boru değil, tahttan padişah indirmişler. yine de az da olsa (o zamanın şartlarına göre) bir demokrasi anlayışlarının olması vb. takdire şayan. en büyük hataları ise
birinci dünya savaşı'nda almanya'nın yanında saf tutmaları. sonrası malum.
atatürk bu oluşumdan ötürü, "..bilirsiniz ki bir ittihatçı iyi dosttur, iki ittihatçıdan korkulur, üç ittihatçı içinse iktidarı ele geçirmekten başka tatmin yolu yoktur." demiştir. sıkıntılı herifler.
celal bayar da "biz" dediğinde bunları kastedermiş. bildiğin cuntacılar işte. hazıra konan tipler. atatürk öyle mi? adamın ömrü cephede geçmiş. adam ülkeyi düşmandan kurtarıp demokrasi sunmuş. başkası olsa direkt padişahın tahtına oturur yemin ederim.
not: entrynin ilk kısmında tarihi bilgileri bilerek kronolojik olarak vermedim. insanlar istediğini araştırsın diye.
***
ekleme:
(bkz: birinci meşrutiyet)